De Ribera volgeling Hendrick van Somer

Hendrick van Somer, Genezing van Tobi, z.d.,
Museo Diego Aragona Pignatelli Cortes Napels
Het werk 'Genezing van Tobi' van Hendrick van Somer (Pseudeo Enrico Fiammingo, Amsterdam, 1607 of 1615 - Napels, vanaf 1684/1685), in Museo Diego Aragona Pignatelli Cortes weerspiegelt het naturalisme van de eerste helft van de 17e eeuw: een Napolitaanse stijl met een monumentale en intieme expressie. Het onderwerp is geïnspireerd door de gebeurtenissen uit het bijbelboek Tobit. Tobit, of Tobias, spande zich tijdens zijn leven in door het begraven van de lijken van vervolgde volksgenoten. Menigmaal werd hij zelf gedwongen te vluchten. Op een gegeven moment wordt hij blind, en denkt hij dat binnenkort zal sterven. Hij stuurt zijn zoon Tobias op pad om het geld op te halen dat hij aan iemand in bewaring heeft gegeven, en bidt tot God dat zijn zoon de reis mag volbrengen. God verhoort dit gebed, en dat van Sara, een vrouw die reeds zeven maal getrouwd is, maar wier bruidegommen telkens in de bruidsnacht door een demon verslonden werden. De aartsengel Rafaël wordt op pad gestuurd om de jonge Tobias te begeleiden en bij Sara te brengen. Dat gelukt, en het verhaal eindigt met de terugkomst van Tobias, mét Sara en het geld. Met het gal van een vis die hij onderweg gevangen heeft, kan Tobias de blindheid van zijn vader genezen.

Van Somer was op zijn achttiende jaar al in Napels. Van Somer was een volgeling van Jusepe de Ribera. Dit is vooral te zien in het werk 'De doop van Jezus' uit 1641 in de kerk van Santa Maria della Sapienza in Napels, waarop een oude bebaarde man met een mager lichaam is afgebeeld met een expressieve intensiteit. Een typisch werk uit de Napolitaanse school en met invloeden uit het Noorden van Hendrick Terbrugghen of Gerard Seghers. Het schilderij verraadt ook de vertrouwdheid met het Caravaggisme door de realistische schildertrant en het bijzondere behandeling van het licht.