Certosa di San Martino met de ''Pieta'' van Stanzione (foto: Henk Woudsma)
Piëta (Italiaans: pietà, wat 'compassie' of 'piëteit' betekent) is in de kunst de benaming voor een afbeelding of uitbeelding van de dode Christus vergezeld door Maria of engelen. Het kan een schilderij of een beeld zijn. Boven de binnenkant van de ingang van de kerk in Certosa di San Martino (zie afbeelding hierboven) hangt het meesterwerk de ''Piëta'' van Massimo Stanzione uit 1638. Er wordt beweerd dat Stanzione het werk schilderde in concurrentie met Jusepe de Ribera voor de Cappella del Tesoro in het klooster van San Martino. Tegenwoordig wordt hieraan getwijfeld. Het doek is ook te breed voor de beoogde kapel. Het werk heeft een buitengewoon uitgebalanceerde compositie, theatraal en prachtig van kleur. Duidelijk is de invloed van Caravaggio te zien en het classicisme van de Bolognese school van Reni en Domenichino.
Aan de rechterkant en aan de linkerkant van de ''Piëta'' hangen respectievelijk de Profeten Mozes en Elijah uit 1638 van De Ribera. Het vuur in de linkerhand van Elijah symboliseert de Ziel van God. Mozes wijst de tafels van de wet aan met een dwingend gebaar. Ze zitten volgens het originele decoratieve plan binnen de marmeren lijsten ontworpen door Cosimo Fanzago. De andere 12 profeten van De Ribera zijn in de pendentieven (een pendentief is een wigvormig overgangsstuk tussen een gewelf en de hoek van een steunmuur) van de noord- en de zuidkant van de kerk tussen 1638 en 1643 geschilderd. De ''Piëta'' van De Ribera in de Cappella del Tesoro'' uit 1637 is duidelijk beïnvloed door het werk van de Belgische schilder Anthony van Dyck, met name ''de Kruisiging'' (Museo di Capodimonte). De ''Piëta'' van De Ribera is ondanks de theatrale samenstelling van de dramatische figuren zeer ingetogen, intiem in de emoties en weet menigeen in vervoering te brengen. De kleurige fresco's (Triomf van Judith) van 1703 in de kapel zijn van Luca Giordano.
Cappella del Tesoro met de ''Piëta'' van De Ribera (foto: Henk Woudsma)
Jusepe de Ribera, ''Piëta'' (1637) Certosa di San Martino
(foto: Henk Woudsma)
